Z historii MK

Dnia 26 czerwca 1947 roku ostrawska ekspozytura Krajowego Komitetu Narodowego w Brnie zatwierdziła przewagą jednego głosu statuty czterech nowych organizacji: Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w powiecie czesko-cieszyńskim, Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w powiecie frysztackim oraz Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w obu powiatach.

W dniu 16 lipca 1947 roku odbyła się w Czeskim Cieszynie konferencja powiatowa Polaków, na której wybrano tymczasowy zarząd PZKO w powiecie czesko-cieszyńskim oraz uzgodniono współpracę z terenem, dotyczącą powoływania kół PZKO i rekrutacji członków. Podobna konferencja miała miejsce 20 lipca w Karwinie, gdzie po wybraniu frysztackiego zarządu powiatowego postanowiono zwołać publiczne zebrania w poszczególnych miejscowościach.

Miejscowe Koło PZKO w Lesznej Dolnej powstało jako jedno z pierwszych w ogóle. Miało to miejsce w sali gospody ,,Mrowcówka,, w dniu 3 sierpnia 1947 roku. Tak więc w dwa tygodnie po konferencji powiatowej zebrali się leszniańscy Polacy, by założyć swoją organizację. Pierwszym prezesem został Jan Stonawski a za siedzibę obrano małą salkę na piętrze restauracji ,,Braterstwo,, wraz z częścią przyległego ogrodu.

 

Całą działalność Koła można podzielić na dwa etapy. Pierwszy, to lata 1947 – 1990 oraz drugi, to lata od r. 1990 po dzień dzisiejszy. Rok 1990 to data, kiedy doszło do otwarcia Domu PZKO. W pierwszym okresie, w l. 1947-1990 cała praca leszniańskiego Koła koncentrowała się koło Braterstwa, małej salki na piętrze gospody, parczku przyległego do niej oraz koło / do czasu likwidacji/ drugiej gospody ,,U Niemca,,. Tam bowiem była salka ze sceną, która były wykorzystywana do bogatej działalności.

Wraz z założeniem Koła powstał chór męski Siła, który pod dyrekcją Jana Konderli pracował do roku 1950. Cztery lata po rozwiązaniu chóru męskiego powstał chór mieszany pod dyrekcją Bronisława Kaliny. W następnych latach powstał septet mieszany i zespół teatralny (reżyserowali Józef Stebel i Władysław Hliśnikowski ). Zespół teatralny nawiązał do tradycji również w latach 1973-1978, kiedy to reżyserami byli Kazimierz Siedlaczek, Janusz Bobek, Ema Jurzyca i Tadeusz Szkucik.W następnej kolejności powstał zespół mandolinistów ,,Hawajskie gitary,, , który pracował w latach 1954 – 1960 a prowadził go Jan Kiedroń. Członkami Koła byli wtedy znani w terenie animatorzy kultury regionu. Należeli do nich Ludwik Cienciała ( popularny Maciej) oraz poeta Gabriel Palowski. Oni to wspólnie z Władysławem Hliśnikowskim założyli i prowadzili znany w terenie zespół ,,Smyki,, . Pierwszy zespół taneczny powstał w r. 1954 a prowadziła go Małgorzata Świenczyk. Do tradycji nawiązali młodzi członkowie Koła w r. 1991 i założyli zespół ,,Lysznica,,, który pracował pod kierownictwem Leszka Kaliny i Stanisława Brudnego do 1995 roku. Do animatorów kultury należał też Henryk Sumera, piosenkarz, który prowadził w Kole dziewczęcy zespół ,,Balbinki,, . On, wspólnie z Bronisławem Liberdą i Ludwikiem Cienciałą dali początek imprezie, która przerodziła się później w renomowany Festiwal Piosenki Polskiej w Karwinie.

Na czele Klubu Kobiet w całym okresie jego trwania ( 1970-1992 ) stały niestrudzone Anna Cieślar, Wanda Nowak, Julia Zuber, Wanda Gnida i Renata Szkucik. Od 2009 roku, po przerwie, zreaktywowany Klub prowadzi Anna Heczko. W latach siedemdziesiątych pracował bardzo aktywnie Klub Młodych, który prowadzili kolejno Władysław Matwijkow, Tadeusz Szkucik i Benedykt Trombik. W 2019 roku doszło do reaktywacji Klubu Młodych. Obecnie na jego czele stoi Dorota Bartnicka. Tak samo w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych pracował Klub Propozycji, który prowadził Henryk Mendrok a w latach dziewięćdziesiątych Tadeusz Szkucik. Spotkania Klubu Propozycji odbywają się sporadycznie po dziś dzień. Sprawdziły się też leszniańskie inicjatywy w sporcie. Koło organizowało ( 40 lat) turniej w mini piłce nożnej pod nazwą ,,Puchar Lata,, , którego głównym organizatorem od początku do końca był Tadeusz Szkucik. Ponadto corocznie odbywały się kilkanaście lat z rzędu mistrzostwa koła w strzelectwie i tenisie stołowym. W latach dziewięćdziesiątych organizowano w kole turnieje w rozwiązywaniu krzyżówek polskich i czeskich.

Od roku 1990 jest Koło właścicielem pięknego Domu PZKO, który powstał według projektu członka koła inż. Gustawa Cieślara w czynie społecznym w latach 1984-1990. Pomysłodawcą i inicjatorem budowy był ówczesny prezes Koła Tadeusz Szkucik a kierownikiem budowy i najofiarniejszym z jego budowniczych jego ojciec, Alojzy Szkucik , niestrudzony społecznik. Dom powstał na miejscu odkupionego a następnie zburzonego domku prywatnego, który na przełomie wieków XIX i XX był majątkiem byłego wójta gminy i zasłużonego Polaka, Jerzego Pończy.

Warto podkreślić, że Dom powstał ze zbiórek pieniężnych miejscowych PZKO-wców przy znacznej pomocy ówczesnego ZG PZKO. Jednym z najszczodrzejszych ofiarodawców był członek koła Józef Sikora, wtedy mieszkaniec Domu Seniora na Sośnie. Niemalże wszystkie prace zostały wykonane społecznie przez członków Koła, którym pomagali też członkowie trzynieckiego PZŚ Hutnik oraz pracujący wtedy na umowie w Hucie Trzynieckiej pracownicy firmy Piecoexport z Gliwic. Im to właśnie mają leszniańscy PZKO-wcy dużo do zawdzięczenia. Natomiast do najofiarniejszych budowniczych Domu należeli: Alojzy Szkucik (ponad 5000 odpracowanych roboczogodzin), Tadeusz Szkucik ( ponad 3500 godz. ), Jan Śniegoń, Józef Haratek, Karol Klus, Józef Staszko, Benedykt Trombik, Alojzy Wacławek, Józef Gnida, Michał Rokowski i inni. Nie zabrakło też pań, które pomagały w lżejszych pracach budowlanych a przede wszystkim przygotowywały posiłki dla pracujących. Wszystko to robiły tak samo w czynie społecznym. Trzeba podkreślić ofiarność w tym zakresie pań: Emilii Gnida ( sama jedna oczyściła kilka tysięcy starych cegieł ), Renaty Szkucik, Marty Szkucik, Wandy Gnida, Anny Śniegoń, Julii Zuber, Małgorzaty Trombik i innych.

Cała historia powstawania Domu PZKO jest opisana w specjalnej kronice, którą cały czas prowadził Tadeusz Szkucik. Uroczyste otwarcie nowego Domu PZKO odbyło się 15 września 1990 r. w obecności konsula generalnego RP, Gerarda Grabowicza , przedstawicieli Urzędu Miejskiego i innych gości. Od tej właśnie daty rozpoczął się nowy okres działalności koła, w nowych, eleganckich warunkach. Dom posiada piękną salę ze sceną, jadalnię, pokoje do spania , bardzo dobre zaplecze z kuchnią – po prostu bardzo dobre warunki do działania.

Dom w swojej już ponad trzydziestoletniej historii gościł wiele zacnych osób, nawet na szczeblach ministrów, odbywały się tutaj konferencje prestiżowych polskich organizacji Zaolzia – Towarzystwa Nauczycieli Polskich, Macierzy Szkolnej, Harcerstwa Polskiego i innych. Dom był też długo lokalem wyborczym, odbywa się tutaj szereg bali różnych organizacji, wesela, imprezy prywatne, przedstawienia teatralne i wiele, wiele innych. Obecnie pracuje w Kole Klub Kobiet pod kierownictwem Anny Heczko oraz Klub Młodych pod kierownictwem Doroty Bartnickiej. Przez krótki okres czasu pracował też w latach dziewięćdziesiątych Klub Seniora pod kierownictwem Gustawa Cieślara . Koło corocznie zaprasza w majowych dniach do siebie teatralny zespół z Wędryni. Do sztandarowych imprez należały i należą ,, Leszniańska Zabijaczka,, ( kilkunastoletnia tradycja ) , mistrzostwa koła w strzelectwie i tenisie stołowym, Przegląd Kapel Ludowych Trójstyku połączony z pieczeniem placków, Mikołaj dla dzieci, bal, ,,Palenie czarownic,, , mistrzostwa PZKO w mini piłce nożnej pn.,,Puchar Lata,, , smażenie jajecznicy oraz dwudniowe i jednodniowe wycieczki krajoznawcze. Koło rozwija bogatą działalność kulturalną i gospodarczą ( wynajmuje lokale do organizowania imprez prywatnych ). Obecnie, od kilku lat zarząd koła skierował swoją uwagę na dzieci i młodzież. Zorganizowano już kilka edycji tygodniowych obozów – półkolonii przymiejskich dla młodszych dzieci szkolnych, ponadto dwudniowe (z noclegiem) imprezy pn. ,,Z książką pod poduszką ,,. Natomiast dla uczniów starszych organizowane są corocznie kluboturnieje pn. ,, Labirynt,,. Miejscowi PZKO-wcy starają się też o pomnik ofiarom faszyzmu stojący od 1969 roku na wzgórzu koło budynku byłej polskiej szkoły w centrum wsi.

Od kilku lat koło stara się upiększać dom i areał wokół niego za pieniądze zdobyte przeważnie z Polski w ramach projektów. Przy pomocy ,, Stowarzyszenia Wspólnota Polska,, i Fundacji ,,Pomoc Polakom na Wschodzie,, wybudowano nową scenę plenerową , zrewitalizowano wyposażenie kuchni, odnowiono jadalnię, kończy się odnawianie holu na parterze, sanitariatów, schodów i całej klatki schodowaj łącznie z sufitami. Koło współpracuje z Gminnym Ośrodkiem Kultury w polskiej Jasienicy i MK PZKO w Czeskim Cieszynie-Sibicy. Jest to następstwo wspólnego projektu międzynarodowego, w którym te trzy organizacje współpracowały w latach 2007-2013. Dobre stosunki i kontakty kontynuowane są do dnia dzisiejszego. Pisaniem projektów i ich dokumentacją zajmuje się skarbnik inż. Wiesław Wania. Działalność MK na przestrzeni lat opisywana jest w 7 tomach kroniki związkowej (obecnie kronikarzem od 2020 roku jest Tadeusz Szkucik ).

 

Prezesami MK PZKO od 1947 roku byli kolejno:

Na podstawie kronik opracował Tadeusz Szkucik